Minimale tijd kwijt zijn aan onderhoud maar toch een mooi aquarium hebben? Het kan echt! Met een beetje voorbereiding en de juiste keuzes hoeft een aquarium veel minder tijd te kosten dan de meeste mensen denken. Per week ben je maximaal 1/2 tot 1 uur kwijt aan onderhoud. Hoe? Dat lees je in deze blog!
Hoe je met weinig tijd toch een leuk aquarium kunt hebben!
Net als andere hobby's kost het houden van een aquarium natuurlijk wat tijd. Veel mensen denken echter dat het starten met een aquarium en het onderhouden er van heel veel tijd kost. Door deze gedachte besluiten ze dan toch maar niet te beginnen aan deze schitterende hobby. Zonde! Je kunt er zo veel tijd mee bezig zijn als je wilt. Als je jezelf goed inleest en de juiste keuzes maakt, hoeft een aquarium je niet meer tijd te kosten dan 1/2 tot 1uur per week!
Bepaal wat voor soort aquarium je wil en het formaat.
Hoeveel tijd je kwijt bent aan het opzetten en onderhouden van je aquarium is mede afhankelijk van het soort aquarium dat je wilt houden en het formaat ervan.
Soort aquarium
De eerste stap is het nadenken over wat voor soort aquarium je wil gaan opzetten. Ga je voor tropisch zoetwater, koudwater of toch een zeewater (zout) aquarium? Voor een aquarium waaraan je niet te veel tijd kwijt bent, raden we aan om te kiezen voor een tropisch aquarium (zoetwater).
Een zeewater aquarium kost namelijk over het algemeen meer aandacht, tijd en kennis. Daarnaast is de aanschaf van de benodigde apparatuur duurder omdat er meer apparatuur nodig is.
Bij het starten van een koudwater aquaria ben je beperkter in de keuze voor vissen omdat veel vissen een temperatuur van 24-25 graden nodig hebben. Ook zijn er veel aquariumplanten die in koudwater niet of niet goed groeien.
In dit artikel richten we ons dus op het tropische aquarium. Dit wil zeggen, een aquarium dat verwarmt word met een aquarium verwarming (heater) en een temperatuur heeft van 24-25 graden.
Kies niet voor een te klein aquarium!
Bij het starten van een aquarium word vaak de keuze gemaakt voor een klein aquarium van 20 tot 30 liter. Er word gedacht dat een klein aquarium makkelijker te onderhouden is dan een groter aquarium. Dit is niet waar!
Een klein aquarium heeft veel eerder last van temperatuur schommelingen wat stressvol kan zijn voor de aquarium bewoners. Ook is het bij een kleinere hoeveelheid water veel moeilijker om de juiste waterwaardes te behouden. Als er iets mis gaat met de waterwaardes heb je bij een groter aquarium meer tijd om er iets aan te doen. Als laatste raakt een kleiner aquarium ook nog eens veel sneller vervuild dan een groter aquarium.
Kies als de ruimte en je budget het toelaat voor een aquarium van minimaal 100 liter!
Welke vissen of garnalen ga je houden?
Bij het uitkiezen van de vissen of garnalen voor het aquarium moet je aan de ene kant rekening houden met de soorten die je wilt gaan houden maar ook de hoeveelheid is erg belangrijk!
Passen de soorten bij/ in jouw aquarium?
Een lastig maar erg belangrijk onderdeel bij het starten van een aquarium is het selecteren van de vissen of garnalen die je wilt gaan houden. Passen ze wel in het formaat aquarium dat jij hebt, is de temperatuur van het water wel geschikt voor ze en hebben ze specifieke eisen aan de waterwaardes? Dit zijn allemaal belangrijke zaken waarmee je rekening moet houden bij het selecteren van jouw visbestand.
Less is more!
Houd er rekening mee dat vissen ook voldoende zwemruimte nodig hebben! Zorg er dus voor dat de vissen niet te groot worden voor het aquarium en plaats er niet te veel. Voor het bepalen van het maximale formaat van de vissen kun je als stelregel aanhouden dat de inhoud van het aquarium 20x de lengte moet zijn van de volwassen lengte van de vis.
Voorbeeld: Je kiest ervoor om guppy's te houden. De maximale lengte van guppen ligt op ongeveer 4cm. De minimale inhoud van het aquarium moet dan 20 x 4cm = 100 liter zijn.
Nu je de maximale lengte van de vissen die je kunt houden weet, wil je natuurlijk nog weten hoeveel vissen je kunt houden. Ook hier is een stelregel voor die een goede indicatie geeft. We raden aan om maximaal 0,5cm vis per liter water te houden. Dit is natuurlijk een richtlijn. Belangrijk is om in gedachten te houden dat des te meer vissen er in een aquarium zitten. Hoe meer het water vervuild zal worden en des te meer tijd jij kwijt bent aan het onderhoud.
Voorbeeld: We hebben net berekend dat het aquarium een inhoud van minimaal 100 liter moet hebben. Volgens de stelregel van 0,5cm vis per liter water kun je dus 100 liter x 0,5cm= 50cm vis plaatsen. Uitgaande van de maximale lengte van Guppen (ongeveer 4cm) kun je dus 50cm : 4cm = 12 vissen veilig plaatsen.
Kies voor makkelijke aquarium planten!
"De keuze is reuze!" Dit is ook het geval bij aquariumplanten. Aan de ene kant is het bij het uitkiezen van de aquariumplanten voor jouw aquarium een kwestie van smaak. Daarnaast is het belangrijk om te weten dat er ook veel planten zijn die speciale behoeftes hebben. Dit kan in de vorm van voedingstoffen zijn (plantenvoeding en eventueel CO2), de sterkte van de verlichting of temperatuur van het water.
Voor een aquarium die niet te veel tijd kost en waar je toch maximaal van kunt genieten raden we aan om makkelijkere planten uit te kiezen. Sommige kwekerijen laten makkelijk zien of een aquariumplant (relatief) makkelijk, iets moeilijker of moeilijk te houden is. Bijvoorbeeld de Deense plantenkwekerij Tropica heeft hiervoor een makkelijk systeem waarbij ze gebruik maken van 3 kleuren. Groen zijn de "Easy" planten, de "Medium" planten zijn voorzien van een oranje symbool en bij de "Advanced" planten is een rood logo te zien. De "Easy" = makkelijke planten groeien ook goed zonder felle verlichting en hebben geen CO2 nodig. Wel is voor een goede groei een basis plantenvoeding aan te raden. Hierover lees je verderop in dit artikel meer!
Een aantal schitterende maar toch relatief eenvoudige planten zijn:
- Anubias: Deze plant groeit langzaam en heeft weinig licht nodig. Belangrijk is dat de wortelstok van de plant niet in de bodem geplaatst mag worden. Het beste kun je deze plant op een steen of hout binden.
- Cryptocoryne: Groene, lager blijvende, plant die groeit onder bijna alle omstandigheden.
- Echinodorus: Vormt schitterende grote, op een zwaard lijkende, bladeren en kan in verschillende wateromstandigheden overleven.
Ga voor een goed aquarium filter!
Soorten filtering
Het filter is een erg belangrijk onderdeel van het aquarium! Uitwerpselen van vissen en andere aquarium bewoners komen in het water terecht. Dit zorgt voor vervuiling van het water en de bodem. Een filter zorgt voor circulatie van het water en vangt het vuil op. Het opvangen van vaste vuildeeltjes word ook wel mechanische filtering genoemd. In een filter gebeurt dit meestal door middel van een filterspons.
Een ander, minstens net zo belangrijk, onderdeel van een filter is biologische filtering! Na verloop van tijd vormen er zich (goede) bacteriën in het aquariumfilter. Vissen scheiden ammonium uit. Dit is een giftige stof. De goede bacteriën in het filter (dit zijn nitrificerende bacteriën) zetten de ammonium om naar nitriet (ook giftig!) en vervolgens naar nitraat (een heel stuk minder schadelijk). Nitraat kan vervolgens weer opgenomen worden door je aquariumplanten. Dit is namelijk een belangrijke voedingsstof voor planten!
Biologische filtering gebeurt in het filter door de bacteriën die zich vestigen op speciaal biologisch filtermateriaal. Oase heeft hiervoor het Hel-X filtermateriaal. Een van de beste biologische filtermaterialen is Matrix van Seachem!
Beste filter ➝ extern filter
Zoals net uitgelegd is het dus belangrijk om een aquariumfilter te hebben die zowel ruimte heeft voor mechanische als biologische filtering. Vaak word er bij een nieuw aquarium een intern filter geleverd. Dit is een vrij compact filter dat binnenin het aquarium word geplaatst. Voordeel is dat je buiten het aquarium geen extra slangen nodig hebt en alles een compact geheel vormt.
Helaas zijn er ook een aantal nadelen aan interne filters. Vaak hebben ze maar een beperkte kracht waardoor vuil niet in het filter terecht komt. Het allergrootste nadeel is het hele kleine filtervolume. Waarschijnlijk kun jij je wel voorstellen dat in een filter met nauwelijks filtervolume erg weinig ruimte is voor goede filtersponsen (mechanische filtering) en biologisch filtermateriaal (biologische filtering).
Even ter vergelijking; interne filters hebben vaak maar een filtervolume van 250-500ml terwijl een extern filter wel 4-8liter filtervolume kan hebben! Het volume van externe aquarium filters kan dus tot wel 16 keer groter zijn.
Hoe beter vuil uit het water gefilterd word en hoe groter het oppervlak voor de goede nitrificerende bacteriën, het stabieler het aquarium zal draaien en dus hoe minder tijd jij er mee bezig bent!
Kies dus, als de ruimte en het budget het toelaat, voor een extern aquarium filter en maak het onderhoud zo makkelijk mogelijk.
Filter schoonmaken
Doordat het filter allerlei vuildeeltjes en uitwerpselen uit het water filtert en vasthoudt in de filtersponsen is het belangrijk deze af en toe uit te spoelen. Hoe vaak je dit moet doen is afhankelijk van het soort filter en de hoeveelheid vervuiling in het water. Merk je dat de uitstroom van het filter minder krachtig word? Dan is het vaak tijd om de sponsen even af te spoelen. Vul een emmer met aquarium water en spoel hierin de sponsen kort uit. Als je het schoonmaken te grondig doet of hiervoor kraanwater gebruikt kunnen de goede bacteriën in het filter gedood worden!
Voer niet te veel
Hoeveel moet je jouw vissen nu eigenlijk voeren? Ja, niet te veel.. Maar hoeveel is goed? Als stelregel kun je aanhouden dat de vissen het voer binnen 5 tot 10 minuten op moeten hebben. Is er na deze tijd nog voer over in het aquarium dan is het beste dit te verwijderen en de volgende voerronde minder te geven. Als er voer in het aquarium achterblijft zorgt dit namelijk ook voor extra vervuiling en belasting van het water.
In het begin kost het natuurlijk wat tijd om uit te vinden hoeveel jouw vissen eten maar na een paar voerbeurten weet je precies hoeveel je moet voeren zodat jouw vissen alles opeten en er niets in het water achterblijft.
Ook is het beter om 2 keer per dag een kleinbeetje te voeren dan in 1 keer een grotere hoeveelheid!
Verlichting
Zorg voor evenwicht tussen verlichting en voedingstoffen!
De meeste aquaria worden tegenwoordig geleverd met LED verlichting. Deze lampen verbruiken minder stroom dan de "oude" tl-lampen wat natuurlijk erg fijn is. Daarnaast zijn de lampen vaak ook een heel stuk feller. Dit kan een nadeel zijn.
Voor een gezond aquarium dat weinig tijd kost is het belangrijk dat er een goed evenwicht is tussen de hoeveelheid licht en in het water aanwezige voedingsstoffen (Macro- en Micro-elementen). In de afbeelding hierboven zie je de "gouden driehoek". Hierin zie je de verhouding tussen de verlichting, de Macro voedingstoffen (CO2, nitraat, fosfaat etc.) en de Micro voedingstoffen (ijzer, mangaan, tin, etc).
Als er (te) felle verlichting boven het aquarium aanwezig is willen de planten sneller groeien maar hebben daar wel voldoende voedingstoffen voor nodig. Is er te felle verlichting maar te weinig voedingstoffen? Dan zul je snel te maken krijgen met algengroei. Vooral draadalg, baardalg en blauwalg zullen zich in dat geval snel laten zien. Zorg dus dat er voldoende voedingstoffen in het water aanwezig zijn doormiddel van het toevoegen van plantenvoeding of zorg voor minder felle verlichting door de LED's een beetje te dimmen (indien mogelijk).
Hoelang moeten de aquarium lampen aan?
Naast de sterkte van de verlichting speelt ook de tijd dat de verlichting aanstaat een belangrijke rol bij een gezond aquarium dat weinig tijd kost. Het in- en uitschakelen van de aquarium lampen kun je regelen door ze aan te sluiten op een tijdschakelaar of speciale controller. Op die manier zorg je ervoor dat de verlichting elke dag op dezelfde tijden aan en uit gaat.
Wij raden aan om je verlichting 8 tot maximaal 10 uur per dag aan te laten staan. Planten krijgen op die manier voldoende licht voor de fotosynthese en bij langere branduren zul je voor nog meer voedingstoffen moeten zorgen om de algen voor te blijven.
Goede plantenvoeding is de basis voor een gezond aquarium!
Gezonde, goed groeiende, aquariumplanten zorgen voor een gezond aquarium waaraan je minder tijd kwijt bent! Om goed te groeien hebben planten licht nodig (zoals je hierboven hebt kunnen lezen) en voldoende voedingstoffen. In de meeste aquaria zijn nitraat en fosfaat voldoende aanwezig door de uitwerpselen van de vissen, planten- en voerresten. Vaak is het dus niet nodig deze stoffen extra toe te voegen. Om zeker te weten of er voldoende nitraat en fosfaat in het water zit kun je dit testen met een watertester.
Voedingstoffen die nog wel extra toegevoegd moeten worden zijn Kalium en belangrijke micro voedingstoffen (ijzer, mangaan, zink, boor etc). Gebruik hiervoor een basis plantenvoeding zoals de Tropica Premium Nutrition of Oase Weekly plantenvoeding in combinatie met Oase Daily plantenvoeding!
Wekelijkse waterverversing
Niet alle voedingstoffen kunnen in het aquarium worden afgebroken. Hierdoor moet je zelf een beetje helpen met een regelmatige waterverversing. Het beste is om wekelijks ongeveer 20% van het water te verversen. Kraanwater bevat ook veel natuurlijke mineralen die de planten weer kunnen gebruiken als extra plantenvoeding!
Waterverversing van het aquarium in 3 stappen:
- Haal met een slang (en emmer) ongeveer 20% van het water uit het aquarium. Ligt er vuil op de bodem? Gebruik dan een bodemreiniger om dit makkelijk weg te halen en tegelijkertijd het water eruit te laten stromen.
- Controleer of er extra onderhoud nodig is.
- Vul het aquarium weer met water. Zorg ervoor dat het nieuwe water ongeveer dezelfde temperatuur heeft als het water in het aquarium.
Als je er een beetje handigheid in krijgt kun je dit alles in minder dan 20 minuten doen! Valt best mee toch?
Vakantie en een aquarium
Een veelgemaakt excuus is dat het lastig is om enkele weken op vakantie te gaan als je een aquarium hebt. Ook dit valt gelukkig wel mee! Met wat voorbereiding komt het helemaal goed. Het voeren van jouw vissen kan namelijk makkelijk overgenomen worden door een voerautomaat. In de meeste gevallen werkt dit beter dan het voeren aan iemand anders over te laten. Mensen die niet bekend zijn met jouw aquarium voeren bijna altijd te veel (hoe goed bedoeld het ook is). Als je een voerautomaat gebruikt raden we aan hem al 1 week voor je vertrek te vullen, in te stellen en boven je aquarium te plaatsen. Je hebt dan nog ruim de tijd om te controleren of er voldoende voer uitkomt en alles goed werkt.
Het makkelijkste is als je een lieve buurman of buurvrouw hebt met kennis van het aquarium of een vriend/ vriendin dit weet wat er bij een aquarium komt kijken. In dat geval kun je hun vragen wekelijks even te controleren of alles er nog goed bij staat, er geen dode vissen of planten in het aquarium zitten en eventueel de wekelijkse waterverversing over te nemen.
Heb je niemand die het aquarium tijdens jouw vakantie kan verzorgen? Ook dan kun je gewoon op vakantie met een paar kleine aanpassingen vooraf:
- Verminder het aantal uren licht en als het mogelijk is, verminder ook de lichtintensiteit. Heb je bijvoorbeeld meerdere lichtbalken, schakel er 1 uit. Hierdoor groeien de planten minder snel en kunnen ze langer met de aanwezige voedingsstoffen doen. Voordat je vertrekt kun je een dubbele dosering plantenvoeding toevoegen.
- Doe 1 dag voor vertrek een laatste waterverversing en zorg ervoor dat je zo veel mogelijk vuil en plantenresten weghaalt. Door dit niet op de dag van vertrek te doen heb je na de verversing nog 1 dag de tijd om je aquarium in de gaten te houden.
- Laat het filter vlak voor je op vakantie gaat met rust! Als je op het laatste moment nog je filter schoonmaakt, verwijder je ook een hoop goede bacteriën die misschien wel extra nodig zijn als er iets langer geen waterverversing gedaan word.
